◂ فاتح داوس ؟!

.

لینک این مطلب در بالاترین

شیمون پرز در این جلسه تلاش خواهد کرد تا
روابط بین اسرائیل و ترکیه را مرمت کند . . .

اسرائیل روی جلسه ای در گردهمائی «داوس» که قرار بود پنج شنبهٔ گذشته «شیمون پرز»، رئیس جمهوری اسرائیل، و «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه را برای اولین بار پس از جنگ غزه در کنار هم قرار دهد حساب های زیادی باز کرده بود.

صبح‌ همان روز مثلا، شبکه ملی خبری «آرتص شوا» که این جلسه را به عنوان «اولین ملاقات سران دو کشور از پس از جنگ غزه» توصیف کرده بود، یکی از اهداف دولت اسرائیل در آن را به این ترتیب اعلام کرد: «رئیس جمهور شیمون پرز در این جلسه تلاش خواهد کرد تا روابط بین اسرائیل و ترکیه را که از بعد از جنگ غزه سرد بوده اند مرمت کند»

اما جلسه ای که سران اسرائیل با بیصبری در انتظارش بودند تا به مرمت روابطشان با دوست مسلمان مهم خود بپردازند به آن ترتیبی که مورد انتظار بود پیش نرفت، و به جای تعمیر شدن گسستگی ها، شکافی بسیار بزرگ و جدی بر رابطه بین دو کشور اضافه گشت.

پس از این که رئیس جمهوری اسرائیل، شیمون پرز، ساعاتی بعد از برخورد تند طیب اردوغان با وی در «داوس» با اردوغان تماس تلفنی گرفت، دولت و مطبوعات ترکیه اعلام کردند که «پرز» از «اردوغان» عذر خواهی کرده است . در همان روز مطبوعات ترک و اسرائیلی نیز اصرار کردند که این اتفاق «به روابط محکم بین ترکیه و اسرائیل لطمه ای وارد نخواهد کرد». شدت اصرار بر نفی ابعاد واقعی «اتفاق داوس» تا حدی بود که حتی صدای امریکا هم وارد گود شد تا از قول شیمون پرز بنویسد که این واقعه «هیچگونه خللی در پیوند های بین اسرائیل و ترکیه» به وجود نیاورده است.

اما اینها همه در یکی روز اول بود، یکی دو روزی که ظاهرا هم دولت اسرائیل و هم مطبوعات مختلف تنشان به قول معروف هنوز گرم بود و شدت ضربهٔ وارده را متوجه نشده بودند. حالا، یعنی چند روزی بعد از آن اتفاق، به نظر میرسد که داستان در جهات متفاوتی گسترش یافته باشد.

در ترکیه، رفتار اردوغان جنبه های افسانه ای پیدا کرده است، به طوری که اردوغان را در چشم خیلی از ترک ها به جائی در آسمانها هم ردیف با سرداران اسطوره ای جنگهایشان با اروپائی ها فرستاده است، تا جائی که حتی حزب جمهوری خواه هم خودش را مجبور به موافقت و دفاع از برخورد اردوغان دیده است . زیاد وارد جزئیات این نخواهم شد، ولی اگر یک مشت به نشانه خروار میخواهید ببینید میتوانید از اینجا شروع کنید: این سایت اینترنتی را ببینید که در همین دو سه روزه به یادبود برخورد بین اردوغان و پرز ساخته شده است، و اسمش هست «فاتح داوس - Davos Fatihi». سر رشته اخبار و مقاله های بسیاری را میتوانید از همین سایت «فاتح داوس» پیدا کنید و ادامه بدهید.

اما در طرف دیگر قضیه، دولت و مطبوعات اسرائیلی هم در دو سه روز به نظر میرسد نه تنها تازه درد ناشی از این حکایت را حس کرده باشند، بلکه ظاهرا کم کم متوجه ابعاد سمبلیک قضیه هم شده اند، و اینکه در میان مسلمانهای ترکیه و حتی دیگر کشورهای دنیای اسلامی چه تاثیر عمیقی گذاشته است این حرکت اردوغان. یکی از اولین نمود های صریح‌ این شکاف هنگامی پیدا شد که اسرائیل و مطبوعاتش این خبر که «پرز» از اردوغان عذر خواهی کرده است را تکذیب کردند ، و دولت ترکیه هم در پاسخ به این تکذیب متن آن مکالمه تلفنی را منتشر کرد که در آن «پرز» به وضوح از «اردوغان» عذر خواهی میکند.

حکایت برخورد اردوغان با پرز، که تنها نوک کوه یخی است و گوشه کوچکی از حکایت روابط بسیار مشکل بین اسرائیل و ترکیه بعد از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه، هنوز در مرحله شکفتن است و بعید نیست در چند روز آینده ابعاد جالبتری به خودش بگیرد. اما آنچه مسلم است در طی همین یکی دو روز گذشته چرخش با مفهومی را میتوان در مطبوعات اسرائیلی مشاهده کرد.

همان مطبوعاتی که قبل از ماجرای «داوس» از مرمت و بازسازی روابط بین اسرائیل و ترکیه میگفتند و حتی بعد از آن ماجرا هم اصرار داشتند که این مسئله کوچکی است و تاثیری بر روابط دو کشور نخواهد داشت، امروز لحن سخنشان را کاملا عوض کرده اند و سخن از تاثیرات مخربی میگویند که جریان «داوس» بر انواع و اقسام جنبه های زندگی و روابط ترکیه خواهد گذاشت، از سقوط بازار بورس و از دست دادن پشتیبانی «صندوق بین المللی پول - IMF»، تا شکست خوردن ترکیه در تلاشش برای پیوستن به اتحادیه اروپا در نتیجهٔ برخورد اردوغان با شیمون پرز.

تیتر امروز «ها آرتص» را ببینید مثلا، که مینویسد «اسرائیل:رفتار اردوغان در داوس ممکن است امید ترکیه به پیوستن به اروپا را نابود کرده باشد» ، یا مقاله امروز رادیو اروپای آزاد (رادیو فردا) را بخوانید ، که تحت تیتر «برخورد تند اردوغان میتواند روابط بین المللی ترکیه را به خطر بیاندازد» چرخش بیش از پیش ترکیه به سوی دنیای اسلام را نقد میکند، و بخصوص این تصمیم و تاکید دولت ترکیه را که «حماس» نباید به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شود و هر گونه مذاکراتی در مورد صلح‌ نیز باید با شرکت این گروه انجام گیرد.

اگرچه چند سال است که ترکیه به نحو واضحی افق پیش روی خود را از غرب به شرق چرخانده است، اما اکنون به نظر میرسد که این تغییرات کمّی به مرحله ای از انباشت رسیده اند که بتوان منتظر تحولات جدی کیفی در مدل سنتی روابط بین ترکیه با امریکا و اسرائیل و حتی با کشورهای اروپائی بود.

.

.

.

.